Dat laatste is al eerder in buitenlandse onderzoeken vastgesteld, maar de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid heeft de literatuur daarover nu in kaart gebracht. Daaruit blijkt dat de gemiddelde bestuurder tijdens het rijden zijn aandacht van 25 tot 30 procent richt op andere dingen.
Die afleiding speelt volgens het literatuuronderzoek een rol bij 5 tot 25 procent van de ongevallen, een nogal uiteenlopend aantal, maar dat wordt veroorzaakt door de grote verschillen tussen de aangehaalde onderzoekmethoden. Schokkend is dat wél vrijwel zeker is dat afleiding in het geding is bij wel 70 procent van ongelukken waarbij vrachtauto’s zijn betrokken.
Opvallend is dat de wetgever zich wel sterk richt op strafbaar stellen van niet-handsfree bellen in de auto. Waarschijnlijk doordat de pakkans zo groot is en de boete onevenredig hoog, vormt het bekeuren hiervan een welkome bijdrage aan de staatskas. Zelf heb ik er tweemaal mee te maken gehad. Tijdens een persreis in Spanje kreeg ik een noodtelefoontje van thuis, omdat de cv kuren vertoonde en doordat de testauto in kwestie geen Bluetooth of zo aan boord had, telefoneerde ik naturel. Tot vreugde van de Guardia Civil op de motor. Kosten €150.
Grappiger, deels althans, was een aanhouding richting Purmerend, waar ik heen snelde om mijn tandarts te bezoeken wegens heftige kiespijn. Onderweg drukte ik voortdurend op m’n onderkaak om de pijn wat in te tomen, maar een geposteerde surveillanceauto – althans de bemanning daarvan – meende dat ik aan het bellen was. Mijn uitleg werd slechts argwanend geaccepteerd, totdat ik kon laten zien dat m’n telefoon in m’n jasje op de achterbank zat.
Dat ik de radio aan had, speelde geen enkele rol, terwijl het SWOV-rapport stelt dat zulks even afleidend kan werken, uiteraard afhankelijk van het gebodene. Het gaat er niet om dat je een telefoon in je hand hebt, de afleiding wordt veroorzaakt doordat je meer aandacht voor het gesprek heb dan voor het verkeer.
Sms’en wordt door de SWOV als veel en veel ingrijpender beschouwd, omdat daarbij ook de blik telkens op het toestel wordt gericht – en dus van het verkeer áf. De handelingen daarbij vereisen ook veel meer aandacht dan bellen alléén. Maar daarover staat niets in de wet, afgezien van dat een sms’ende bestuurder (m/v) bij een ongeval gepakt kan worden op het kapstokartikel over ‘het verkeer in gevaar brengen’. Hetzelfde geldt natuurlijk ook voor grote aandacht voor het navigatiesysteem. Om over een scheer- of andere beurt maar te zwijgen.
Vreemd genoeg laat de wet ook de telefonerende fietser ongemoeid, terwijl toch duidelijk mag zijn dat die met één hand aan het stuur minder veilig bezig is. Maar ik zie niet dat (in Europees verband) het verbod op niet-handsfree bellen in de auto wordt opgeheven. Ook al maakt het niets uit.