Het is een ingewikkelde affaire geworden, die ontaard lijkt in een platte prestigestrijd. De feiten: er ligt een Europees besluit dat nieuwe auto’s vanaf 1 januari 2013 in hun airco-systemen een vloeistof moeten hebben met een GWP (Global Warming Potential) van minder dan 150. Het huidige middel, R-134a, heeft een GWP van 1430 en het voorgestelde vervangingsmiddel, HFO-1234yf, scoort 4. Het kan ook zonder noemenswaardige wijzigingen in de aircosystemen van de huidige auto’s worden gebruikt. Echt verboden wordt het ‘oude gas’ overigens pas met ingang van 2017.
Klimaat-opwarming
Even afgezien van de volgens velen uitermate geringe impact van koelvloeistoffen in auto’s op de nog altijd niet onomstotelijk bewezen klimaat-opwarming ten gevolge van door de mens opgewekte ‘broeikasgassen’ (want bij sloop worden passende maatregelen genomen en wat er aan koelgas ontsnapt bij aanrijdingen is globaal te verwaarlozen), lijkt er dus niets aan de hand. Allengs kan de industrie overschakelen op het nieuwe gas, dat onder de naam Solstice-yf uitsluitend door een joint-venture van de giganten Honeywell en Du Pont op de markt wordt gebracht – een uiterst lucratief bijna-monopolie. En alle Europese landen staan het gebruik van het oude gas dan ook toe, mikkend op een geleidelijke overschakeling.
Uitermate brandbaar
Maar Mercedes-Benz heeft ontdekt dat het HFO-1234yf, uitermate brandbaar is. Blootgesteld aan een temperatuur boven de 405º Celsius ontbrandt het spontaan en die temperatuur kan makkelijk bij een ongeval met brand bereikt worden. Overigens zijn bij de tests van Mercedes géén botsproeven gedaan, maar is het HFO-1234yf in een verhitte motorruimte gespoten, waarbij het angstaanjagend ontvlamde en er giftige dampen in het passagiers compartiment vrijkwamen.
Reden voor het Duitse concern om (nog) niet over te schakelen op HFO-1234yf. Sterker nog, ze hebben hun nieuwe A- en B-Klasse, benevens de CLA en de SL, die al type-goedgekeurd waren met HFO-1234yf als koelvloeistof, opnieuw naar de keuring gebracht om een homologatie te verkrijgen met toepassing van het oude R-134a. Bovendien heeft Mercedes alle al met HFO-1234yf uitgeruste en afgeleverde auto’s teruggeroepen om het gas door het oude te vervangen.
Niet op kenteken
Laat dus dat oude gas voorlopig lekker zitten, zou je denken. Niet volgens de Fransen, die het herkeuren om overigens niet al te duidelijke reden niet pikten en volgens de Europese wetgeving als land het recht hebben wegens vermeende milieurisico’s auto’s te weren. Sinds 1 juni kunnen de genoemde Mercedes-modellen in Frankrijk niet meer op kenteken worden gezet. Andere modellen van Mercedes (en van alle andere merken) met het oude gas worden wél getolereerd.
Wat voor problemen dat Mercedes-dealers in Frankrijk oplevert mag duidelijk zijn. Ze kunnen al verkochte A- en B-Klassen niet afleveren, hebben voor betroffen klanten ook maar een beperkt aantal leenauto’s (want de Fransen móéten natuurlijk in augustus op vakantie) en vrezen ernstige problemen als hun klanten in september dan toch écht hun nieuwe Mercedes-Benz wel willen hebben. En verder stagneren de verkopen van de genoemde modellen uiteraard, vanwege de onzekerheid over het verdere verloop.
Boze tongen
Overigens hebben boze tongen ongelijk die beweren dat de Franse politiek deze maatregel heeft genomen om de eigen automobielindustrie te helpen. Onzin: iemand de zijn zinnen heeft gezet op een Mercedes-Benz zal geen Renaultje of een Peugeotje als substituut kiezen. Eerder keurt François Hollande deze rare streek goed om zijn groene coalitiepartners binnen boord te houden.
Inmiddels is ook de Duitse politiek zich ermee gaan bemoeien met als eerste resultaat een test van het Kraftfahrt Bundesamt KBA van het middel van Honeywell. Hoewel de exacte resultaten van die test niet zijn gepubliceerd, wees die voorlopig uit dat het nieuwe middel weliswaar veel brandbaarder is dan het oude spul, maar dat gebruik ervan geen onaanvaardbare risico’s met zich meebrengt. Dit kan gezien worden als een handreiking aan Mercedes-Benz, waardoor die zonder veel gezichtsverlies tóch weer de nieuwe vloeistof zouden kunnen gebruiken.
Kooldioxide
Mercedes heeft wel al aangekondigd zich samen met Volkswagen toe te leggen op het gebruik van weer een andere koelvloeistof, die gebaseerd is op het vertrouwde ‘broeikasgas’ kooldioxide, maar die een nóg lagere GWP heeft dan HFO-1234yf – en bovendien veel goedkoper is. Dat heeft Honeywell doen verklaren dat het Mercedes dáár om is te doen.
Omdat vooral voor de Franse Mercedes-dealers de situatie onhoudbaar is, heeft de Europese Commissie nu besloten in te grijpen. Dit dagelijks bestuur van de EU wil vaststellen dat de test van het KBA onpartijdig is en de nog niet gepubliceerde precieze resultaten ervan (die de KBA onder de pet heeft gehouden) vergelijken met eerdere elders gehouden proeven. De EC wil die resultaten binnen een week bekendmaken en streeft ernaar beide partijen binnen die gestelde termijn tot elkaar te brengen.
We zijn benieuwd.