In de tijd dat Fiat de Panda 4x4 voor het eerst introduceerde (1983) had nog niemand het idee opgevat om een kleine auto geschikt te maken voor het onverhard. Toch was er in (heuvelige) landen met warme zomers en koude winters de behoefte naar betaalbaar vervoer om onder de meeste omstandigheden krappe onverharde weggetjes te kunnen overwinnen. Je hoeft slechts naar Italië te rijden om er binnen een mum van tijd eentje te spotten.

Stoer doen: 4x4
Fiat houdt de traditie in ere en levert ook de nieuwe Panda als 4x4. Net als zijn voorgangers staat de Panda 4x4 iets hoger op zijn wielen en zien we robuuste bumpers met bodembeplating, zwarte dakrails en extra kunststof op de flanken. We kunnen niet anders zeggen dat het resultaat zowel functioneel als modieus is. De kleine 'Toscana' groene boswachter ziet er ook stoer uit en omdat hij breder is dan de tweede generatie staat hij nog steviger in zijn schoenen. Een beetje zelfverzekerheid kan geen kwaad als je op avontuur gaat, toch?

Meer nog dan zijn voorganger kan de nieuwe Panda 4x4 met 15 centimeter grondspeling en die bumpers grotere in- en uitloophoeken aan van 20 en 36 graden. Om genoeg trekkracht voor handen te hebben monteert Fiat de 875cc TwinAir tweecilinder met turbo, waarbij geen vijf- maar een zesversnellingsbak met korte ‘1’ voor de overbrenging zorgt. Een gouden greep; de tweepitter neemt steile hellingen met gemak en laat de (hier niet leverbare) dieselversie achter zich. Bovendien zorgt het grotere aantal verzetten ervoor dat de motorsouplesse in de dagelijkse ritten op het asfalt nog groter is. De verschillen zijn niet van wereldniveau, maar toch wel merkbaar. Omdat de TwinAir gemakkelijk uit de voeten kan hoef je ‘m minder op zijn staart te trappen, trilt hij nauwelijks en zal hij misschien nog wel in de praktijk zuiniger zijn.

Heeft de hogere en robuustere bouw van de Panda nog invloed op de rij-eigenschappen? Nauwelijks, en dat is een compliment waard. Waar de vorige Panda 4x4 nog wel voelbaar wilde overhellen blijft de nieuwe strakker in het gareel. Aan grip is geen gebrek en in de bocht blijft hij (veilig) onderstuurd. Opvallend is ook dat de besturing een tikkie zwaarder is dan de andere Panda-modellen. Hadden ze dat allemaal maar! Waarschijnlijk een kwestie van 15 inch wielen bestellen.

De bijrijder zal waarschijnlijk al eerder aangeven of het wat rustig mag, want die zit namelijk vrij hoog en dat is voor de langere medemens niet zo prettig. De bestuurdersstoel is wel in hoogte verstelbaar. Voor het interieur doet de Panda 4x4 er op een specifieke kleurstelling van het dashboard en de bekleding niet onder voor zijn tweewielaangedreven broertjes, of het moet een extra vakje aan de console van de versnellingspook zijn, die overigens niet heel functioneel is.

Stoer lijken: Trekking
Maar eerlijk is eerlijk, een stadsauto met vierwielaandrijving, rijmt dat wel in ons vlakke landje? Fiat weet ook wel dat de markt voor een Panda 4x4 vrij klein is, maar ze kunnen ‘m als enige automerk wel bedienen. Voor wie wel de looks op prijs stelt en niet wil bijbetalen voor vierwielaandrijving is de Panda Trekking in het leven geroepen. Die naam hebben we al een keer op de Qubo terug gezien en representeert lekker veel bluf, zoals je dat ook ziet bij (compacte) SUV’s met voorwielaandrijving. De Panda Trekking - desgewenst in knaloranje - is voor het oog vrijwel identiek aan de 4x4; met een ander kleurtje voor het lichtmetaal en het uitgegumde ‘4x4’ op de flanken heb je het wel gehad. In ruil daarvoor hebben de techneuten zich gebogen over Traction+, een tractiecontrolesysteem dat met een druk op de knop iets meer slip toe laat op een modderpaadje, een grindweg of besneeuwd asfalt. Het effect doet ons denken aan het TTC-systeem uit de Abarth 500; in beide gevallen zorg je ervoor dat niet het complete vermogen wordt afgeknepen als de wielen grip verliezen. Helemáál niet weg kunnen rijden is immers ook niet de bedoeling. De Panda 4x4 heeft met vierwielaandrijving en een elektronisch sperdifferentieel uiteraard wel het laatste woord.

Groen doen: Natural Power
De Panda Trekking is verkrijgbaar met de zelfde TwinAir 85 turbomotor uit de gewone Panda’s en de 4x4. Bijzonder is de keuze van de importeur om de Trekking ook met een aardgasmotor te leveren. De Panda Natural Power doet opnieuw zijn intrede in het gamma en is als eerste Fiat voorzien van een aangepaste TwinAir motor met nu 80 pk; voorheen was dat een ongeblazen eenpuntviertje. Dankzij de iets hoger geplaatste carrosserie (volgens het recept van de 4x4) had Fiat genoeg ruimte om twee aardgastanks van samen 11 kilo te monteren, naast de conventionele brandstoftank van 35 liter. Onze rij-ervaring is kort maar krachtig: je merkt niet dat je op aardgas rijdt en ook hier breekt de verhoogde carrosserie niet meer op in bochten. Ook stuurt hij als Trekking iets zwaarder dan de rest. Helemaal goed! Een heel klein minpuntje: een Panda op aardgas mist start/stop-techniek. Geen ramp, maar zou het plaatje wel compleet maken. Al was het voor de verbruikscijfers en CO2-uitstoot.

Waarom je aardgas zou moeten tanken? Het is een relatief milieuvriendelijke brandstof, is eventueel thuis te tanken en kost 95 cent per kilo aan één van de ruim 100 stations die ons land inmiddels telt. Die prijs is iets duurder dan LPG maar daar staat tegenover dat je op een kilo aardgas verder komt dan een liter LPG. Twee volle tanks aardgas (CNG) zijn goed voor 340 km. Nieuwsgierig als we zijn konden we ook nog even achter het stuur kruipen van de Panda EasyPower op LPG. Deze variant heeft nog de vertrouwde 1.2 liter viercilinder met 69 pk onder de kap maar moet beduidend harder werken. Mede vanwege de CO2-uitstoot van deze variant heeft de importeur besloten alleen de Panda Natural Power in de showroom te zetten. Die kan met slechts 86 gram CO2/km en alle belastingvoordelen heel goed de show stelen.

Kiezen
Is een Panda Natural Power – al dan niet als Trekking – voor iedereen aan te raden? Dat ligt er aan. De overheid heeft namelijk besloten om aardgasauto’s voor de wegenbelasting weer in te schalen bij de LPG G3-auto’s. En dat betekent dat je vanaf 2014 – wanneer de wegenbelasting weer terugkeert – hogere vasten lasten hebt dan een Panda TwinAir op benzine. Het hangt van je jaarkilometrage en/of milieubewustzijn af of een Panda Natural Power ten opzichte van een toch al zuinige Panda TwinAir loont. Los daarvan is er natuurlijk nog de aanschaf: een Panda TwinAir CNG is er als Easy vanaf 13.790 euro, de benzinevariant kost 11.290 euro. Stoer rijden op aardgas kan vanaf 15.490 euro, terwijl de Trekking op benzine nauwelijks minder kost; 14.690 euro. Wie het stoere neusje van de zalm op het oog heeft komt bij de Panda 4x4 uit op 17.490 euro.