Hyundai mikt met deze totaal emissievrije auto nog niet op particulieren, maar op ‘early adopters’, zoals in het milieu geïnteresseerde overheden en bedrijven. Het grootste Koreaanse automerk kan dit jaar driehonderd ix35 FCEV’s afleveren en volgend jaar zevenhonderd. Vanaf 2015 worden er duizend van per maand geproduceerd, allemaal vooral voor het op waterstofrijden gerichte Europa.

Kip-of-ei
Hyundai forceert met de introductie van de brandstofcelauto het kip-of-ei-dilemma. Waar merken als Mercedes-Benz en Honda al vele jaren geleden rijklare exemplaren van hun fuelcell-auto’s presenteerden, werken deze pioniers tot nu toe uitsluitend met experimentele programma’s met beperkte deelnemersaantallen. Hyundai gooit ze gewoon in de lease, in de hoop en verwachting dat vervolgens het aantal tankstations voor waterstof wel mee zal groeien. Terecht redeneren de Koreanen dat er zonder auto’s geen waterstoftankstations komen – en omgekeerd.

Op IJsland
Het is al weer heel wat jaartjes geleden dat we op IJsland het eerste openbare waterstoftankstation ter wereld zagen openen – jawel, van Shell. Dat gebeurde niet voor niets op dat afgelegen eiland, want daar is (net als in Zweden) besloten dat ze vóór 2020 geheel onafhankelijk van aardolie moeten zijn. Maar ze hebben makkelijk praten: met hun geothermische centrales, die stroom opwekken met de vulkanische hitte uit de bodem, kunnen ze daar zonder veel omhaal en kosten de energievretende productie van waterstof verzorgen.

Windmolens
Aangezien iedere regering er van droomt onder het juk van de aardolieproducenten uit te komen – en het bovendien doodzonde is om de zo veelzijdig bruikbare lange moleculen in die aardolie domweg te verbranden – is er wel degelijk toekomst voor brandstofcel- en anderszins elektrisch aangedreven auto’s. In het huidige energiebeeld is het zeer wel denkbaar bijvoorbeeld de overtollige stroomproductie van windmolens in de daluren aan te wenden voor de vervaardiging van waterstof, dat (uiteraard onder druk vloeibaar) net zo’n handige en veilige energiedrager is als LPG.

GVB Amsterdam
De gemeente Amsterdam, die ook op andere manieren de inzet van emissievrije (dus in de praktijk: elektrische) voertuigen stimuleert, doet al tien jaar een proef met (Mercedes-Benz) stadsbussen met een brandstofcel. Die proef is allang geslaagd, het werkt volstrekt probleemloos en de onzinnige protesten van omwonenden van de GVB-garage in Noord waar het waterstoftankstation staat zijn verstomd.

Daar was het dan ook dat we op onze proefrit met de Hyundai Ix35 FCEV aanklopten om bij te tanken. Hoewel de boordcomputer aangaf dat we nog meer dan 200 km op de tankinhoud voort konden, wilden we dat tanken wel eens meemaken. Toevallig had een collega van TopGear op precies hetzelfde moment dezelfde gedachte zodat we meteen wat ervaringen uit konden wisselen.

Fenomenale acceleratie
Die zijn absoluut niet verrassend: de ix35 FCEV rijdt precies zoals je verwacht, als een normale ix35, met de zegeningen van elektrische tractie, als daar zijn geen enkele motorherrie en een fenomenale, vanaf nul lineaire acceleratie. Dat deze ix35 eventjes 300 kg meer op de schaal brengt merk je in bochten en vooral bij het remmen (waarbij weer kinetische energie wordt teruggewonnen voor de buffer-accu’s) natuurlijk wel, maar dat speelt nauwelijks een rol. Verder is het gewoon de ruime en goed rijdende cross-over, zoals we die met verbrandingsmotor hebben leren kennen. Ja, de bagageruimte is een tikkeltje kleiner, maar nog altijd tegen de 600 l met de bank omhoog.

Tanken als LPG
Bij de GVB-garage werden we geholpen door ‘chef waterstof’ Piet Paape, die demonstreerde dat aansluiten en tanken net zo makkelijk is als dezelfde handelingen bij LPG. In vier minuten zijn de waterstoftanks (max. 5,6 kg onder 700 bar) vol, maar wij hadden maar 0,75 kg nodig – en de pomp bij het GVB, die ter plekke door elektrolyse vervaardigd gas levert, kan een maximale druk van 350 bar leveren. Dat wil zeggen: nog niet de helft van de capaciteit van de ix35 FCEV kan met deze installatie worden gevuld.

Vier tankstations
Momenteel zijn er in ons land nog maar vier tankinstallaties: deze in Amsterdam-Noord, die nog niet publiek is (maar daar wordt aan gewerkt, bij voorkeur om de hoek aan het water, zodat ook de waterstof-rondvaartboot van de firma Lovers er kan tanken), een publieke in Arnhem en twee bij waterstofleveranciers in Apeldoorn en Rotterdam. In de planning zitten 700 bar-pompen in Helmond, Capelle en Utrecht, plus upgrades tot 700 bar voor Amsterdam en Arnhem. In Duitsland zijn er nu 25, allemaal publiek, deels 700 bar.

Voorlopig dus geen netwerk dat particulieren zou kunnen verleiden, terwijl het aannemelijk is dat geïnteresseerde overheid en bedrijven zélf de waterstofvoorziening ter hand gaan nemen. Wat de fiscale verwikkelingen daaromtrent worden valt nog niet in kaart te brengen.

Thuistankstation
Wél bemoedigend is dat de Nederlandse firma Hyet ver is gevorderd met de ontwikkeling van een thuistankstation, dat ze over 17 maanden op de markt hopen te brengen. Het past in de gemiddelde carport of garage en kan meer dan de dagelijkse consumptie van een waterstofauto in één nacht produceren. Kosten van de (geruisloze) installatie, al naar gelang de capaciteit tussen de € 1000 en € 2000. We zijn zéér benieuwd, niet in het minst naar de fiscale complicaties van het geheel.

Actieradius?
Tenslotte: met volle tanks heeft de Hyundai Ix35 FCEV officieel een actieradius van 600 km, maar als je vanwege de beschikbare druk die tanks niet echt vol krijgt is dat minder dan de helft. 224 km actieradius meldde de boordcomputer na het tanken bij het GVB. Maar 44 km later bij Hyundai in Sassenheim, dat is 44 km rijden door de stad en over de snelweg, werd wel duidelijk dat ook hier het verbruik in de praktijk beduidend hoger ligt dan het officiële. Misschién als je niet harder dan honderd rijdt en suf accelereert, maar daar nodigt deze pionier helemaal niet tot uit. Op zichzelf een voortreffelijke – en toekomstwijzende – auto. Knap én moedig van Hyundai.

(Overigens hangt de beoogde leaseprijs van € 2.000 p.m, op basis van zestig maanden full operational lease, nog af van toekenning van de aangevraagd EU-subsidie).