Door de jaren heen zijn auto’s steeds veiliger geworden. Mercedes-Benz modellen zijn veelal sinds jaar en dag uitgerust met airbags, ABS, remassistent en stabiliteitscontrole (ESP). Stuk voor stuk innovaties die de auto (langer) bestuurbaar houden en eventueel de pijn ‘verzacht’ wanneer het echt mis zal gaan. Net als bij de opmars van zuinige auto’s valt of staat een veilige rit met de aandacht en vaardigheden van de bestuurder. Wie te dicht op een voorligger zit kan bij een noodstop nooit op tijd reageren. Uitwijken is vaak ook niet mogelijk, daar is immers geen tijd meer voor. Met de reactietijd tot het beseffen van de situatie en het daadwerkelijk sturen of remmen is de tijd die er nog was volledig verspild. Vangnetten als ABS en ESP ten spijt is een harde confrontatie niet meer te vermijden.
Automatische piloot uitzetten
We weten allemaal dat zo’n ongeval veelal te voorkomen is door voldoende afstand te houden. Toch gebeuren dit soort ongelukken nog al te vaak, doordat men ‘onbewust’ achter het stuur zit en routinematig op de automatische piloot handelt zonder de verkeerssituatie daadwerkelijk op te nemen. Aandacht op de weg houden en anticiperen is het sleutelwoord dat tijdens de theoriesessie wordt bijgebracht en we straks hard nodig hebben. Natuurlijk zijn niet alle situaties direct in de macht van de bestuurder. Zo kan een voorwielslip (onderstuur) in een bocht niet alleen door te hoge snelheid optreden, maar ook door plotseling slecht of vuil wegdek. In beide gevallen is het raadzaam de gereden snelheid met beleid te verlagen door gas terug te nemen en iets minder in te sturen. Door daarbij in de gewenste richting te kijken - iets dat men in de praktijk vaak niet doet - is een voorwielslip goed te elimineren.
Voor- en achterwielslip
Het Safety Experience Center heeft een gladde baan die theorie veilig in praktijk kan brengen. Na een korte uitleg kunnen de deelnemers in een A- of B-Klasse met voorwielaandrijving of C-Klasse met achterwielaandrijving plaatsnemen, afhankelijk van het type aandrijving hun eigen 'Ster' heeft. De baan is inderdaad verradelijk glad en laat de auto bij het insturen in de bocht al snel doorglijden. Zeker wanneer je teveel instuurt. Het gas rustig vieren en juist minder(!) insturen lost inderdaad het probleem op. In eerste instantie reageren de deelnemers wat voorzichtig, maar nadat ze zijn aangespoord juist nu de limiet te ervaren verschijnen er diverse capriolen, die daarna tot een goed einde worden gebracht.
De C-Klasse glijd in eerste instantie door over de achterwielen. Dankzij het ingeschakelde stabiliteitssysteem wordt het demonstratievoertuig door remingrepen juist onderstuurd, iets dat makkelijker te corrigeren is dan een achterwielslip. De instructeur vraagt de deelnemers van de C-Klasse het ESP-systeem ook eens uit te zetten. Het verschil is overduidelijk, wie teveel vaart heeft en/of plots zijn gas los laat krijgt een zwieper waar je u tegen zegt. Het effect van ESP kan niet duidelijker worden bewezen. Met goede focus en concentratie kunnen we later op de glibberige rotonde een achterwielslip zonder vangnet corrigeren. Deze situatie biedt voor de liefhebbers een subtiele driftsituatie met zich mee. Zonder de hand uit het raam en rokend rubber weten enkele deelnemers – tot vreugde van de instructeur van het onderdeel - de slip in een ‘drift’ om te zetten. Ook wij konden het voor even niet laten...
Uitwijken met ABS
Met de komst van ABS zijn remacties of noodstops een stuk veiliger geworden. De auto blijft tot op zekere hoogte bestuurbaar en maakt een uitwijkmanoeuvre mogelijk wanneer dat de enige uitweg is. De instructeur benadrukt nog maar eens dat ABS de remweg van een auto niet verkort. Nu zal een moderne auto met antiblokkeersysteem waarschijnlijk eerder tot stilstand komen dan zonder, maar dat zit meer in de technologische voorruitgang van de reminstallatie en de leeftijd van de auto. Ook worden auto’s tegenwoordig voorzien van een remassistent (BAS) en noodstophulp, die ‘aanvoelen’ dat er een noodstop moet worden uitgevoerd en de remdruk maximaal opbouwen. Ook al doet de bestuurder dat zelf niet, bijvoorbeeld uit angst (omdat het rempedaal meestal trilt bij een ABS-ingreep), onwetendheid of omdat hij of zij simpelweg de kracht er niet voor heeft. Dankzij de remassistent doet de installatie optimaal zijn werk en wordt de remweg zo kort mogelijk; in de regel iets minder dan 40 meter bij een startsnelheid van 100 km/u.
In enkele A- en B-Klasses kunnen we de proef op de som nemen door een uitwijkmanoeuvre uit te voeren terwijl vol in de ankers moet worden gegaan. Met een snelheid van 50 km/u rijden we door tot het signaal door de instructeur wordt gegeven. De uitwijkrichting is in dit geval altijd naar recht en dus voorspelbaar, maar de bedoeling is om zichtbaar te maken hoeveel kostbare remwegmeters worden bespaard wanneer een totale noodstop wordt uitgevoerd. ‘Onze’ A-Klasse weert zich kranig. Het baanvak is (bewust) nat gemaakt om de meest intense ervaring te hebben – en de banden te sparen. Uitwijken gaat probleemloos, terwijl het ABS zich in het zweet werkt om de geblokkeerde wielen draaiende te houden komt de auto gecontroleerd tot stilstand.
Zitten we wel goed?
Om deze manoeuvres uit te voeren is een juiste zitpositie minstens zo belangrijk als het rijden met volledige aandacht voor het verkeer. Bij veel bestuurders slijt er een relaxte houding in waarbij bijvoorbeeld de armen onderaan het stuur belanden en de stoel te ver naar achteren is geplaatst. Daarom wordt nog maar eens voorgedaan hoe we veilig en verantwoord achter het stuur moeten zitten, zoals we dat jaren geleden tijdens het rij-examen ook hebben moeten laten zien: handen op tien over twee of kwart voor drie, de stoelzitting op zodanige afstand dat de benen niet volledig gestrekt kunnen zijn en de leuning rechtop, zodat de polsen nog op het stuur kunnen worden gelegd. Er is zelfs aandacht voor ‘verstandige’ stuurtechniek. Het typische 'doorgeven' blijkt veel veiliger dan het overpakken of straatje keren met één hand. Het rad kan immers onverwacht uit de hand schieten, met de armen over de reikwijdte van de airbag. Wanneer die ontploft met een gigantische snelheid (en hitte!) s dat geen pretje.
Zuinig rijden-tips
En nu we toch zo verstandig aan het rijden zijn kunnen een aantal tips om zuinig te rijden er ook nog bij. Hoewel steeds meer nieuwe auto’s zijn uitgerust met een schakelindicator en technieken om brandstof te besparen bij het afremmen of een stop, worden er nog een aantal handige tips en feiten bijgebracht. Wist je bijvoorbeeld dat de bandenspanning aanzienlijk afneemt wanneer je per ongeluk een stoeprand hebt geraakt? En dat het iets verhogen van de bandendruk helemaal geen kwaad kan en bovendien bijdraagt aan een lager verbruik? De moderne aircosystemen nemen daarnaast afhankelijk van de buitentemperatuur 5 tot 15 procent meerverbruik voor hun rekening. Het loont dus om wanneer het weer dat toelaat de klimaatregeling in de auto zonder ingeschakelde airco z’n werk te laten doen. Het anticiperen op voorliggers, uitrollen voor verkeerslichten in de versnelling en vroeg opschakelen volgens het Nieuwe Rijden mogen eveneens niet onvermeld blijven. Moderne motoren bieden hun kracht bij steeds lagere toeren en kunnen daardoor stil en zuinig hun werk doen. Wie zich eens strikt aan deze ‘regels’ houdt kan een interessante brandstofbesparing realiseren. Iets dat bij veel auto’s op de boordcomputer wordt beloond - en aan de pomp natuurlijk.
Leerzaam én leuk
Een dagje grip&slip in Rosmalen is niet alleen leerzaam, maar ook heel vermakelijk. De enthousiaste instructeurs vertellen graag hoe wel en niet veilig, zuinig en verantwoord kan worden gereden. De cursus biedt uiteraard ruimschoots de mogelijkheid om de opgedane theorie in de praktijk te brengen. Met aandacht voor de juiste zithouding, stuur- en kijktechniek draagt de cursus zeker bij aan algemene voertuigbeheersing. Natuurlijk kan deze niet in één dag op het niveau van een coureur of expert worden gebracht, maar door enkele veel voorkomende situaties na te bootsen kunnen deelnemers bewust voorproeven om de komende zomer en volgende winter veilig te trotseren!