Anders dan de naam zou doen vermoeden is de V40 geen stationwagon, maar een volwaardige vijfdeurs hatchback. Dat is misschien even slikken voor V50-rijders die op zoek zijn naar iets nieuws, maar feit is dat Volvo al lange tijd niet meer zo’n carrosserievariant in het gamma heeft zitten en van de C30 heeft geleerd dat die extra portieren toch best welkom zijn. Omdat Volvo de V40 in de hoek van de 'premium' hatchbacks heeft gezet, staat hij lijnrecht tegenover serieuze concurrenten, waarvan het merendeel al jaren een stempel heeft weten te drukken. Samen met de nieuwe A-Klasse moet de V40 een eigen plek zien te verwerven.

Lage neus (met airbag!)
Net als Audi, BMW en Mercedes kiest Volvo met de V40 voor de sportieve weg, maar dan volgens Scandinavisch recept. Zo hebben de designers de neus optisch zo laag mogelijk willen en kúnnen houden. De innovatieve (en standaard) voetgangersairbag heeft hier positief aan kunnen bijdragen aangezien er geen rekening meer gehouden moest worden met ruimte tussen de motorkap en het motorblok ten behoeve van de voetgangersveiligheid. In combinatie met de horizontale strips LED-dagrijverlichting onderin de voorbumper smoelt de V40-neus gewoon goed. Een stukje historie van Volvo herleeft in de brede schouders van de V40, want daarin bevindt zich een soortgelijk knikje zoals de P1800 dat ook had. Bij de C30 was het nog de achterklep die geïnspireerd leek op de 480.

Het interieur volgt qua ontwerp dezelfde voet als het exterieur; herkenbaar Volvo maar ook vernieuwend. De frameloze binnenspiegel met digitaal kompas kan bijvoorbeeld zo uit een studiemodel zijn gehaald, net als het geprojecteerde TFT Crystal instrumentenpaneel. Dat is een (zacht geprijsde) optie waarmee je via de knipperlichthendel aan het stuur diverse thema’s kunt instellen; ECO, Performance en Elegance. Elk thema heeft zo zijn eigen visuele karakteristiek, waarbij ECO een ECO-meter en een op- en terugschakelindicator toont zodat je er een zo zuinig mogelijke rijstijl op nahoudt. Wie kiest voor ‘Performance’ krijgt de toerenteller rood verlicht in het midden voor zijn neus en een heuse Power-meter waarin te zien is hoeveel kracht er van de motor wordt gevraagd. Standje ‘Elegant’ kiest meer voor ‘gewoon doen is al gek genoeg’. Waarschijnlijk gaan we deze innovaties ook bij toekomstige modellen terugzien. De verlichte versnellingspook is namelijk ook al voor de andere grote Volvo-modellen aangekondigd.

Knoppenbrij
We hopen wel dat men in Gotenburg ooit nog eens het licht ziet in de bediening van het Volvo Sensus radio/navigatiesysteem en alle functies daaromheen. Het systeem werkt duidelijk sneller dan voorheen maar het bedieningsgemak schiet – zeker in vergelijking met het intuïtievere MMI, Comand en iDrive – nog wel tekort. Bovendien is het aantal knoppen op de Center Stack middenconsole ook niet gering. Volvo weet verder namelijk heel goed hoe een interieur gebruiksvriendelijk is in te richten. In de V40 debuteert bijvoorbeeld een opbergsleuf (met afvoergootje) in het deurpaneel voor een ijskrabber. Je moet er maar op komen. En wat te denken van de twee tevoorschijn te toveren bekerhouders in de middelste zitting van de achterbank.

Is dat niet lastig voor de vijfde persoon die eventueel meereist? Jazeker, maar wij zouden de V40 niet direct willen kopen om met vijf volwassenen op stap te gaan. Daarvoor is-ie net iets te krap. Zeker in combinatie met het optionele panoramische zonnedak kom je net dat beetje hoofdruimte te kort. Qua beenruimte zet Volvo’s nieuwe telg geen nieuwe maatstaven maar dat is nog wel aardig te doen. Datzelfde oordeel geldt ook voor de bagageruimte, al innoveert Volvo hier met een vouwbare dubbele bodem om kleine spullen te barricaderen. Diezelfde bodem is ook over de rugleuning te leggen wanneer ze zijn neergeklapt om meer bagage te vervoeren. Zo heeft die plank altijd een functie en is er geen reden om ‘m in de schuur te laten verstoffen.

Heerlijke D4
Terwijl de C30 (die nog even in productie blijft) niet meer op het meest actuele motorpalet mag rekenen is de V40 helemaal bij de tijd. Met drie viercilinders en drie vijfpitters wil Volvo een krachtig tegenwoord bieden aan de concurrentie en daarbij ook zuinig uit de hoek komen. Daarom begint het benzinegamma niet minder dan een 1.6 liter turbomotor die 150 pk (T3) of 180 pk (T4) levert. Aan de top staat voor Nederland de 2.5 liter vijfcilinder, die eind dit jaar met 254 pk de boel op stelten mag gaan zetten. In andere landen kiest men (waarschijnlijk om fiscale redenen) voor een tweelitermotor, dus we mogen absoluut niet klagen. Omdat Volvo veel V40’s met dieselmotor denkt te gaan verkopen, komen veelrijders evenmin iets tekort. Onderaan de ladder staat de D2 viercilinder (115 pk), gevolgd door de tweeliter vijfcilinderdiesel met 150 (D3) of 177 pk (D4). Hoewel alle handgeschakelde V40’s in aanmerking komen voor 20% bijtelling heeft de D2 een streepje voor. Met 94 gram CO2-uitstoot is deze uitvoering geen wegenbelasting (tot 2014) verschuldigd en dat zullen we terug gaan zien in de leaseprijs.

In de omgeving van Verona heeft Volvo ons de sleutels aangereikt van een D2, T4 Powershift en D4 Geartronic. Die laatste is onze favoriet vanwege de bescheiden, doch enthousiasmerende vijfcilindergrom en de fikse duw die 400 Newtonmeter teweegbrengt. De zestraps Geartronic automaat reageert boven verwachting alert en schakelt verfijnd. Broertje Powershift in de T4 ‘duwt en trekt’ wat meer en grijpt bij een tussenacceleratie soms wat bruusk aan. De T4 zelf maakt van de V40 ook een vlotte jongen maar laat beduidend minder inspirerend van zich horen. Het sportonderstel dat standaard voor die motorversie is weggelegd laat de V40 nog iets straffer reageren dan hij met het standaard ‘dynamic chassis’ al doet. Geen echte musthave (maar ook geen afknapper) en misschien meer iets voor de T5. De D2 maakt de V40 een beetje timide met rijden. Met de geboden kracht, de strakke zesbak en relatief felle gasrespons (vanaf 1800 toeren, dat wel) is niets mis maar de besturing is niet echt communicatief. Opvallend genoeg wist de V40 met (zwaardere) D4 voorin door evenwichtiger besturing voor meer rijplezier te zorgen, precies de hoeveelheid waar we naar op zoek waren. Een opvallend verschil in karakter, ondanks dat beide versies 18 inch lichtmetaal meegekregen en de stuurbekrachtiging via de boordcomputer zich variabel liet instellen. Een laatste puntje over de 18 inch wielen: ze zijn een lust voor een oog maar een ramp met straatje keren. Wat een draaicirkel, maar eerlijk is eerlijk, dat is sinds de komst van de 850 in 1992 bij Volvo niet vreemd.

Veiligheid voor alles
Veiligheid zit bij Volvo in de genen en dus doet de nieuwe V40 daar nog een paar schepjes bovenop. Naast de voetgangersairbag onder de motorkap is het City Safety systeem (standaard) dat een kop-staart botsing kan voorkomen nu actief tot een snelheid van 50 km/u. Daarnaast maakt het dodehoek detectiesysteem nu gebruik van radar in plaats van camera’s zodat Cross Traffic Alert zijn werk kan doen. Met deze innovatie kan achteropkomend verkeer (in file of bij uitparkeren) worden opgemerkt. Assistentiesystemen zoals een grootlichtassistent, inparkeerhulp, rijstrookdetectie met stuurvibratie, adaptieve cruise control en een radar die waarschuwt voor én ingrijpt bij een (dreigende) aanrijding met een voetganger zijn ook gesneden koek voor de V40. Anders nog iets?

Intro Line altijd doen
De nieuwe V40 is er vanaf 25.995 euro en dat bedrag geldt voor zowel de T3 als de D2 diesel. Daarmee loopt de V40 in de pas met de Audi en de BMW, terwijl de benzine-instapper flink meer vermogen biedt. Moet er vervolgens flink worden gevinkt op de optielijst? Valt mee. Lichtmetaal is met uitzondering van de V40 Base standaard, airco is dat altijd. De Intro Line is feitelijk onmisbaar en trakteert op RTI Navigatie, cruise control, parkeersensoren en -camera achter, audio met DVD-speler en bluetooth, stuurwielbediening en het geprojecteerde instrumentarium voor slechts 995 euro op de Base en Kinetic. In combinatie met de Momentum of Summum-uitvoering betaal je 495 euro.

Conclusie
Goed, zorgt de nieuwe V40 voor opschudding tussen de gevestigde orde van Duitse makelij? Feitelijk wel. De D2 is nog zuiniger dan de diesels van de rest, aan de veiligheidssystemen valt niet te tippen en als design een rol mag meespelen geeft Volvo een sterk visitekaartje af. Of de huidige rijders uit hun Duitser willen stappen is natuurlijk altijd de vraag. Volvo kan in ieder geval wel Opel-, Ford- en Volkswagen-rijders verleiden tot een upgrade. Of een Alfa Giulietta-rijder die teveel boetes heeft gescoord? We gaan het zien!