Citroën voert al jaren een gevarieerd modellenprogramma, met het DS-label als tweede paard om op te wedden. Met succes, zoals we weten. De Fransen sprongen in het crossover-segment door leentjebuur te spelen bij Mitsubishi. Die keuze leidde tot de C4 Aircross en de C-Crosser, maar dat bleek niet ieders smaak. Citroën herpakt zich met de C4 Cactus, die een heel eigen identiteit heeft en waar alleen de ‘double chevron’ op past.

Ludiek: Airbumps
De C4 Cactus is een stoere en expressieve verschijning, veel minder alledaags dan menig andere compacte crossover. Citroën gaat niet alleen voor een stoer model, maar komt ook eigenzinnig uit de hoek. Zonder functionaliteit uit het oog te verliezen. En dan doelen we niet eens zo zeer op de Airbumps in de flanken, die parkeerdeukjes op bijna ludieke wijze kunnen voorkomen. De door 3M ontwikkelde luchtkussentjes zijn aanwezig op elke ‘Cactus’ en kunnen eventueel verwisseld worden. Niet omdat ze lek raken, maar om van kleur te wisselen: er is keuze uit bruin, grijs, beige of zwart.

Bij instap blijkt de vorm van de C4 Cactus niet boven functie zijn gegaan. Hoewel de C4 Cactus slechts 4,16 meter lang is, is het interieur mede door relatief veel breedte nog best ruim te noemen. Dankzij de minimalistische opzet van het dashboard, met een TFT-paneeltje achter het stuur voor de snelheidsmeter en controlelampjes (geen toerenteller!) en een separaat aanraakscherm ten behoeve van infotainment, klimaatregeling en navigatie, wordt die indruk versterkt. Lekker opgeruimd, allemaal. Zolang je het hoofdruimte snoepende panoramadak achterwege laat hebben vier tot vijf personen een fijne zit (en kan er ook genoeg bagage mee). De varianten met gerobotiseerde automaat (ETG5/6) wekken voorin de illusie van een driezitsbank. Net als vroeger! In de praktijk blijkt dit een overmaatse en tevens neer te klappen middenarmsteun te zijn, waarbij de selectiehendel van de transmissie is verruild voor een rij knoppen (D,R,N) in het dashboard en de handrem iets weg heeft van een gashendel uit vliegtuigen. Alleen daarom zouden we al zo’n ‘Efficient Tronic Gearbox’ willen hebben.

Stijlvol en een tikkeltje retro zijn ook de lussen aan het deurpaneel als alternatief voor de traditionele deurgreep. Samen met het speciaal ontworpen dashboardkastje, dat lijkt uitgerust te zijn met een koffersluiting, komt Citroën buitengewoon origineel uit de hoek. Zo zien we dat graag. Om het grote formaat van het dashboardkastje te kunnen realiseren moest wel de passagiersairbag wijken naar een plekje boven de zonneklep. Een gedurfde zet, die botsinstituut EuroNCAP ongetwijfeld onder de loep zal nemen.

Innovatief afgeslankt
Om ook met de C4 Cactus de opmars van steeds zwaarder wordende auto’s te doorbreken is er door Citroën veel aandacht besteed aan gewichtsbesparing. Het gevolg is dat de karakteristieke crossover nog geen 1000 kg weegt. De techneuten zijn zodanig te werk gegaan, dat de trotse koper er – behoudens een gunstige motorrijtuigenbelasting – niets van merkt. Allereerst staat de C4 Cactus op een nieuw platform. Ook kunnen de portierruiten achterin niet elektrisch zakken, maar alleen met de hand naar buiten worden geklapt. Net als bij de C1. Goedkoop? Ja, maar gezien de inburgering van airconditioning vinden we dat een slimme besparing. Ook maakt de C4 Cactus gebruik van een slimme ruitensproeier, die de sproeivloeistof direct bij de ruitenwisserarm op de ruit spuit, in plaats vanaf de motorkap. Deze innovatie zagen we ook al bij Mercedes-Benz en bespaart niet alleen een hoop vloeistof, maar verbetert ook het zicht tijdens het sproeien. Anders nog iets?

Energiek type
Jazeker. Onder de motorkap vinden we zonder uitzondering hele zuinige motoren, met aan de ene kant een 1,2 liter driecilinder als VTi 82 of PureTech 110 en aan de andere kant een 1,6 liter turbodiesel in e-HDi 90 of BlueHDI 100 variant. De VTi 82 is optioneel te koppelen aan de ETG5 semi-automaat, terwijl de e-HDi 90 altijd ‘zonder koppeling’ wordt geleverd. Een eerste ronde met de PureTech 110 turbomotor blijkt heel plezierig; de nieuwe 1,2 liter is energiek en stil, waarmee je probleemloos uit de voeten kunt en nauwelijks hoort of voelt dat het een driecilinder is. Niet in de laatste plaats draagt ook het beperkte wagengewicht van de C4 Cactus bij aan de lichtvoetige prestaties. Onderweg leert de C4 Cactus zich verder kennen als een braverik, zonder al teveel dynamiek in de besturing of het onderstel. Hij heeft zeker niet het zachte karakter van de C3 of C3 Picasso, maar hanteert het credo ‘gewoon doen is al gek genoeg’. Voor een auto in deze klasse vinden wij dat niet zo’n punt.

In de tweede ronde met de e-HDi 90 voelen we goed hoe 230 Nm in een relatief lichte auto tot zijn recht komt. Daar zit vaart in! Om vrienden te blijven met de ETG6 semi-automaat is ook hier een gematigde rijstijl de beste strategie. Wanneer je of gewoon rustig of maximale prestaties vraagt, reageert de gerobotiseerde versnellingsbak zoals je mag verwachten. In tegenstelling tot de PureTech 110 heeft deze dieselvariant een stop/start systeem dat ijverig en geruisloos werkt. We kennen het al uit de C3 en DS3; vlak vóórdat je tot stilstand komt, is de motor al uitgeschakeld. Zodra je het rempedaal loslaat, springt de motor zeer snel en zonder startgeluid aan. In dit geval rolt de C4 Cactus daarna zachtjes vooruit, omdat de Fransen de ETG-transmissie een kruipfunctie hebben gegeven. Net als bij een traditionele (maar ook duurdere en zwaardere) automaat.

De sterkere broer BlueHDI 100 is trouwens net als de PureTech motor helemaal nieuw in de gelederen en komt tegelijkertijd nog zuiniger uit de hoek. Met een bijna onwaarschijnlijk lage CO2-uitstoot van 82 gram/km verdient deze C4 Cactus zelfs een 14% bijtellingsstatus. Ook in 2015. Chapeau! Een uniek cadeautje in deze klasse voor zakelijk rijders.

Voordeligste jongetje
Een blik op de prijslijst laat zien dat vernieuwing niet de hoofdprijs moet kosten. Met prijzen vanaf 15.990 euro voor de C4 Cactus VTi 82 is Citroën zelfs het voordeligste jongetje van de klas! De C4 Cactus is er in drie uitvoeringen (Live, Feel, Shine), waarbij de instapper van al het broodnodige alleen airco moet missen. Gezien de meerprijs van deze accessoire is kiezen voor de uitvoering Feel de beste optie. De PureTech 110 benzinemotor is altijd 1500 duurder, heel redelijk. Een C4 Cactus met splinternieuwe BlueHDI 100 diesel en 14% bijtelling is vanaf 19.490 euro te bestellen. Voor de volledigheid: alle andere uitvoeringen tellen 20% bij.